Album wydany przez Chopin University Press, który niedawno trafił w moje ręce, jest intrygujący z kilku powodów. Zawiera dwa dzieła, uzupełniające się w ciekawy sposób. Stabat Mater Giovanniego Battisty Pergolesiego to kompozycja powszechnie znana i popularna, jeden z największych hitów późnego baroku. Efektowny, komunikatywny, melodyjny i bardzo ekspresyjny utwór doczekał się już wielu wykonań. Dzieło to zajmuje pierwszą część płyty. Krążek uzupełnia Luctus Mariae (Żałość Maryi) Pawła Łukaszewskiego, dzieło z 2010 roku, zaprezentowane tu na płycie po raz pierwszy. Utwór polskiego kompozytora jest świadomym nawiązaniem do arcydzieła Pergolesiego – zarówno pod względem tematyki, jak też ekspresji i obsady.

Dzieło włoskiego kompozytora zaprezentowane jest w sposób emocjonalny, żywy i wyrazisty, ale jednocześnie pozbawiony egzaltacji. Kameralny skład (sopran, mezzosopran, skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas i pozytyw/klawesyn) jest w zupełności wystarczający, nadaje przy tym brzmieniu klarowności. Zwraca uwagę ostra artykulacja smyczków, dzięki które brzmienie zyskuje na ostrości i intensywności. Partie wokalne śpiewane są przez Annę Mikołajczyk-Niewiedział i Wandę Franek ekspresyjnie. Obie damy dysponują mocnymi, pełnymi i jędrnymi głosami, które idealnie nadają się do tego typu repertuaru.

Luctus Mariae Łukaszewskiego składa się z trzynastu części, trwających w sumie niecałe 24 minuty. Autorem tekstów jest w przypadku tego dzieła Jerzy Wojtczak-Szyszkowski, a powstały one specjalnie na potrzeby niniejszej kompozycji. Oczywiście muzyka tego dzieła wyraźnie różni się od kompozycji Pergolesiego, chociaż autor zachował klarowny podział na arie i duety. Inna jest poszerzona harmonia, inny jest użytek z instrumentów, których partie są tu często bardziej rozwinięte niż w poprzednim utworze. Muzyka Łukaszewskiego imponuje zrównoważeniem, czymś, co można określić mianem „klasyczności”. Dzięki temu emocje wyrażone w kompozycji nabierają uniwersalnego wymiaru, nie tracąc przy tym nic z komunikatywności.

Stronie wykonawczej nie da się zarzucić absolutnie nic. Skromny pod względem liczebności zespół stoi na wysokim poziomie, prezentując oba dzieła z precyzją i energią. Całość nagrywano na zamku w Lidzbarku Warmińskim, a przestrzenna akustyka i doskonała jakość realizacji dźwięku to wielkie zalety tego wydawnictwa. Na pochwałę zasługuje również starannie wydana i pięknie prezentująca się książeczka, zawierająca nie tylko podstawowe informacje o kompozytorach i wykonawcach, ale także polską wersję językową obu tekstów użytych w kompozycjach.

Giovanni Battista Pergolesi
Stabat Mater

Paweł Łukaszewski
Luctus Mariae

Anna Mikołajczyk-Niewiedział – sopran
Wanda Franek – mezzosopran
Zbigniew Pilch, Radosław Kamieniarz – skrzypce
Piotr Chrupek – altówka
Jarosław Thiel – wiolonczela
Janusz Musiał – kontrabas
Marta Niedźwiecka – pozytyw, klawesyn

Chopin University Press