Trzy tria na fortepian, skrzypce i wiolonczelę Johannesa Brahmsa należą do żelaznych pozycji repertuaru kameralnego. Na rynku pojawił się właśnie dwupłytowy album zawierający komplet tych kompozycji w wykonaniu Emanuela Axa, Leonidasa Kavakosa i Yo-Yo Ma, co daje świetną okazję, żeby rzucić uchem na te kompozycje.
Są to dzieła dość podobne pod względem stylistyki. Drugie i Trzecie Trio powstało w latach 80. XIX wieku, a z Pierwszego kompozytor był na tyle niezadowolony, że w tej samej dekadzie poddał je daleko idącym rewizjom i żartował potem w listach, że przerobił je tak bardzo, że powinno nosić numer opusowy 108, a nie 8. Zresztą to właśnie z tej wersji skorzystali wykonawcy w niniejszym albumie, co tylko nadaje mu jednolitości. Czy to źle? Cóż, jeśli w muzyce da się połączyć pewne paradoksy i sprawić, żeby brzmiała jednocześnie intymnie i monumentalnie – to jest to właśnie to, co udało się panu Axowi, Kavakosowi i Ma. Rezultat ich współpracy jest świetny. Jest w tym muzykowaniu to, co w kameralistyce najważniejsze – uważne słuchanie siebie nawzajem, jest uważne reagowanie na to, co dzieje się w partiach wykonywanych przez partnerów. Jest w końcu tak ważne w muzyce Brahmsa ciepło i nasycenie brzmienia. Jest tu też, kiedy trzeba, lekkość i dowcip, jest w otwierających Trio c-moll i granych sforzato akordach – moc i dramatyzm. W częściach wolnych są cudowne momenty, kiedy dynamika jest tak wyciszona, że muzyka balansuje na granicy słyszalności. Wykonawcy nie popisują się techniką, grają w sposób absolutnie adekwatny do tego, czego wymaga od nich partytura, ale wkładają też w swoją grę uczucie. Pięknie i ciepło brzmią instrumenty Kavakosa i Ma (obaj panowie grają na instrumentach Stradivariusa, Ax wybrał Steinwaya). Ma w jednym z wywiadów przyznał, że jest najpierw człowiekiem, dopiero potem muzykiem, a dopiero na końcu wiolonczelistą. Wydaje mi się, że wszyscy trzej panowie są tutaj przede wszystkim ludźmi, i to stanowi największą wartość tych nagrań. Polecam!
Johannes Brahms
I Trio H-dur op. 8
II Trio C-dur op. 87
III Trio c-moll op. 101
Emanuel Ax – fortepian
Leonidas Kavakos – skrzypce
Yo-Yo Ma – wiolonczela
Sony Classical